Programmabegroting 2026

Vanaf 2026 krijgt de gemeente Westerkwartier te maken met aanzienlijke financiële tekorten. Die zijn het gevolg van een lagere rijksbijdrage, bezuinigingen op de jeugdzorg en een blijvend groeiend takenpakket voor gemeenten. Toch presenteert het college een sluitende programmabegroting voor 2026. Door de inzet van € 2,2 miljoen uit de algemene reserve is er financiële ruimte om beperkt te investeren in belangrijke ambities en het oplossen van knelpunten. De OZB wordt met 2% extra verhoogd. Deze verhoging draagt bij aan investeringen in lokale voorzieningen, zoals het voetbalveld in Zevenhuizen, de tennisbaan bij De Mepsche, het zwembad Eekeburen en enkele kleinere posten.

Zorgelijk perspectief 2027 – 2029 

Vanaf 2027 lopen de structurele tekorten sterk op. Om de financiële gezondheid van de gemeente te waarborgen, zijn ingrijpende maatregelen nodig. Dat vraagt om scherpe keuzes en duidelijke prioriteiten. Het college werkt de komende maanden aan een Groenboek: een overzichtelijk document dat inzicht biedt in lopende en toekomstige ontwikkelingen. Het Groenboek dient om de (nieuwe) raad te ondersteunen bij het maken van goed onderbouwde besluiten.

Uitgeschreven tekst infographic programmabegroting

Vooruitblik 2026, werken aan de toekomst van Westerkwartier

Uitgaven: € 229,8 miljoen euro

Sociaal domein: 105.2 miljoen euro

We sluiten waar nodig aan bij initiatieven uit de lokale gemeenschap, helpen ze op gang en ondersteunen ze. Zo stellen we mensen in staat om elkaar te helpen. De zorg blijft beschikbaar voor de mensen die het echt nodig hebben. Met het programma Kansen voor Kinderen bevorderen we de kansengelijkheid voor kinderen die in armoede opgroeien. 

Bestuur en ondersteuning: 42.5 miljoen euro

Op een integrale manier werken aan zichtbare resultaten voor het Westerkwartier en haar inwoners. Daar werken we aan binnen onze organisatieontwikkeling. We professionaliseren onze organisatie verder, richten ons meer op datagedreven werken, maken gebruik van AI en bieden ruimte voor leren en ontwikkelen. 

Volksgezondheid en milieu: 24.6 miljoen euro

Het verduurzamen van onze gemeente blijft prioriteit. Met onze extra subsidie naast de isolatieaanpak van Nij Begun maken we isolatie en ventilatie voor een grotere groep inwoners mogelijk. Daarnaast werken we samen met partners aan allerlei initiatieven op het gebied van beweging, mentale gezondheid, voeding en voorkomen van zorg.

Sport, cultuur en recreatie: 21.5 miljoen euro

We blijven inwoners stimuleren om in beweging te komen en actief deel te nemen aan sport via onze programma’s voor gezondheid en sport. Iedereen moet toegang hebben tot betaalbare en kwalitatief goede sportvoorzieningen. Daarom investeren we niet alleen in nieuwe voorzieningen, maar onderhouden we ook de bestaande sportlocaties zorgvuldig.

Verkeer en vervoer: 11.9 miljoen euro

We werken samen met de provincie aan een goede fietsverbinding tussen Leek en Zuidhorn. Ook voeren we de taken uit de verkeersvisie uit en zorgen ervoor dat de gemeente Westerkwartier goed en veilig bereikbaar is en blijft.

Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke ontwikkeling: 8.6 miljoen euro

In 2026 ronden we de uitvoering van Centrumvisie Zuidhorn af. Zo maken we van het centrum een fijne, veilige en groene plek. Ook werken we verder aan de ontwikkeling van Woonplannen.

Onderwijs: 7.8 miljoen euro

Goede huisvesting voor onze scholen blijft belangrijk. In 2026 opent de nieuwbouw van Lauwers College Grijpskerk. Basisschool Christal in Grootegast start met vernieuwbouw. Ook werken we verder aan de ontwikkeling van campus Rodenburg met nieuwbouw voor rsg de Borgen.

Veiligheid: 6.3 miljoen euro

De gemeente heeft een belangrijke taak op het gebied van veiligheid. Iedereen moet zich veilig voelen in zijn of haar eigen buurt. Ook online veiligheid vraagt onze aandacht. Met het project HackShield maken we kinderen en hun ouders bewust van de gevaren van de digitale wereld. 

Economie: 0.9 miljoen euro

We zetten ons in voor een sterke lokale economie. Daarvoor stellen we in 2026 een economische visie vast en werken we aan een plan voor het centrum van Leek. Ook breiden we de bedrijventerreinen Leeksterveld en De Poort Marum uit.

Er is een tekort van 1.2 miljoen euro. Dit dekken we uit de algemene reserve.

Inkomsten: € 228 miljoen euro

Algemene uitkering Rijk: 147 miljoen euro

Om onze taken uit te voeren ontvangen we elk jaar van het rijk een uitkering. 

Lokale heffingen: 40.6 miljoen euro

Dit zijn de inkomsten uit de Onroerendezaakbelasting (OZB) en de belastingen op riool en afval.

Overige inkomsten: 21 miljoen euro

De overige inkomsten krijgen wij vanuit de opbrengsten van bijvoorbeeld paspoorten, rijbewijzen en vergunningen. 

Specifieke uitkering Rijk: 19.4 miljoen euro

Subsidies voor specifieke taken zoals bijvoorbeeld verduurzaming en uitkeringen voor gezond en actief leven. 

Kosten per huishouding

  • Onroerendezaakbelasting (OZB): € 424
    • Bij een woningwaarde van 300.000 euro
  • Afvalstoffenheffing: € 393
    • Bij 250 kilo grijs afval en 130 kilo groen afval
  • Rioolrecht: € 291

De definitieve bedragen moeten nog worden bepaald.