Kunst & Cultuur

In de gemeente Westerkwartier zijn veel groepen en verbanden actief op het terrein van kunst en cultuur, voor en door zowel amateurs als professionals. Hoe uiteenlopend het aanbod is, is te zien in een beschrijving van een deel van het culturele veld: 

• Musea: Er staan zestien musea in het Westerkwartier, waaronder het Nationaal Borg- en Rijtuigenmuseum Nienoord in Leek, het Wierdenlandmuseum in Ezinge, het Kloostermuseum in Aduard, het museumplein in Grootegast, het Verzoamelhuus in Niekerk en het ’t Rieuw in Nuis. 
• Erfgoed: Het culturele erfgoed bestaat, naast musea, uit vele kerken, borgen, molens, boerderijen, het culturele landschap en de historische archieven en collecties.
• Bibliotheken: Biblionet heeft zeven bibliotheken in het Westerkwartier, in Leek, Marum, Grootegast, Zuidhorn, Aduard, Oldehove en Grijpskerk en er is een afhaalpunt in Zevenhuizen. Op negentien basisscholen is ‘de Bibliotheek op school’ aanwezig. Ook zijn er projecten in de kinderopvang en bij het consultatiebureau. 
• Muziek: In de gemeente Westerkwartier zijn 74 verenigingen actief op gebied van zang en/of muziek. Daarnaast is er met ingang van 1 januari 2021 één kunstencentrum werkzaam in heel Westerkwartier onder de naam het KunstKwartier. Zij bieden naast muziekonderwijs ook andere vormen van kunst aan, zoals creatief schrijven en theaterlessen. Daarnaast zijn er ook privédocenten die muziekles geven. 
• Voorstellingen: Voorstellingen vinden plaats op bij theaters, kerken, buurt- en dorpshuizen en commerciële partijen. Locaties zoals het Baron Theater in Opende, het Cultureel Centrum Zuidhorn en het Podium Nienoord zijn hier speciaal voor ingericht. Daarnaast is er een filmhuis in Leek, waarin filmvoorstellingen worden gegeven. 
• Kunst: Kunst kent vele uitingsvormen in het Westerkwartier. Te denken valt aan kunstschilders en beeldhouwers, maar ook aan verhalenvertellers die in de streektaal spreken en sieradenmakers. Inwoners creëren beeldende kunst en exposeren die in een van de galerieën of musea. 
• Educatie: Op meerdere plekken kunnen inwoners cursussen volgen op gebied van fotografie, schilderen, improvisatietheater of beeldhouwen. Het onderwijs biedt cultuureducatie aan, al dan niet in combinatie met het muziekonderwijs of in samenwerking met de musea. Scholen, culturele instellingen en gemeenten kunnen ondersteuning ontvangen vanuit culturele instelling Stichting Kunst & Cultuur (K&C). 
• Lokale Omroep: RTV Zulthe is de lokale omroep die werkzaam is voor de gemeenten Westerkwartier en Noordenveld. Zij verzorgen een gevarieerd omroepprogramma via radio, tv en op social media. Ze spelen in op behoeften op maatschappelijk, cultureel, geestelijk en godsdienstig vlak. 
• Evenementen: In de gemeente vinden diverse evenementen en concerten plaats op cultureel gebied. Te denken valt aan ‘Flinke Pink’, ‘ZomerJazzFietsToer’ en theatervoorstellingen van ‘Spek om Spinnen’.
• Fier Westerkwartier: Eind april 2020 is het digitale platform voor de kunst en cultuur Westerkwartier(externe link) de lucht in gegaan. Op deze site is informatie te vinden over theatervoorstellingen, concerten en videoclips die ontwikkeld zijn in het Westerkwartier. Inwoners kunnen digitale rondleidingen in musea volgen en luisteren naar verhalen en gedichten. Cultuurmakers krijgen de mogelijkheid om zichzelf via de website, ook in Coronatijd, te presenteren. PLACK Westerkwartier beheert de website. 

Cultuur in het Westerkwartier is toegankelijk en aantrekkelijk voor alle inwoners, ongeacht leef¬tijd, achtergrond of gezondheid. Van jongs af aan worden inwoners in contact gebracht met cultuur en dit kenmerkt zich door een doorlopende culturele levensloop. We maken ons sterk voor het gebied waar we trots op zijn: het Westerkwartier. We dragen dit uit zodat het een aantrekkelijke regio is voor zowel onze eigen inwoners, alsook voor de toeristische sector. We willen hierbij domein overstijgend werken: cultuur betrekken bij alle domeinen om op een andere manier maatschappelijke vraagstukken te kunnen benaderen. Hierbij hanteren we het uitgangspunt van de gemeente Westerkwartier: we werken Dichtbij, Nuchter en Ambitieus. 

Vanuit deze ambitie hebben we pijlers geformuleerd en deze vervolgens concreet gemaakt in een uitvoeringsplan. Door uitvoering te geven aan deze ambitie, dragen we bij aan een samenleving die voor alle inwoners en bezoekers aantrekkelijk is. We geven mede invulling aan de doelstellingen van het programma ‘Positieve gezondheid’, waarbij het accent ligt op wat mensen kunnen doen om hun leven betekenisvol te laten zijn en deel te nemen aan de maatschappij. 
 

In de jaren 2021-2028 werken we aan het versterken en uitdragen van de hierboven beschreven ambitie. Dit doen we door in te zetten op de drie pijlers: cultuur is inclusief, cultuur is overal en cultuur is Westerkwartier. In de cultuurvisie en het uitvoeringsplan wordt verder ingegaan op hoe we deze pijlers en de daar bijbehorende resultaten willen behalen. 

Pijler 1.Cultuur is inclusief 

Alle inwoners worden in staat gesteld mee te kunnen doen aan kunst en cultuur, ongeacht leeftijd, leefsituatie, beperking of achtergrond. Amateurkunst draagt bij aan de creativiteit en ontplooiing van onze inwoners en aan maatschappelijke verbondenheid en deelname aan de samenleving. Cultuureducatie is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren en hun betrokkenheid bij de samenleving.

Beoogde resultaten:

• Er een groei te zien in het aantal kinderen en volwassenen dat gebruik maakt van het culturele aanbod in het Westerkwartier
• Het is duidelijk welke mogelijkheden er zijn om een cultuurfonds te ontwikkelen, dat volwassenen met een minimum inkomen in staat stelt deel te nemen aan het aanbod in kunst en cultuur.
• Er is een breed en divers cultureel aanbod voor iedereen. Dit aanbod is bij de inwoners bekend.
• Het culturele aanbod is interessant voor zowel inwoners van het Westerkwartier als voor mensen die onze gemeente komen bezoeken. Dit is terug te zien in een groei van het aantal bezoekers/ deelnemers.
• Er is een samenhangend beleid ontwikkeld op cultuureducatie met de partners van zowel het primair- en voortgezet onderwijs als ook de partners bij het buitenschools aanbod. Hierdoor is een doorlopende leerlijn in de cultuureducatie ontstaan.
• Diverse leesprogramma’s zijn aangeboden, waardoor de leesontwikkeling van kinderen en volwassenen is gestimuleerd.

Pijler 2: Cultuur is overal

Kunst en cultuur bieden de mogelijkheid om met een andere blik te kijken naar vraagstukken die in de samenleving leven. De inzet van kunst en cultuur heeft een toegevoegde waarde bij het opstellen en uitvoeren van beleid op alle vraag¬stukken in zowel het sociale als het fysieke domein. Door hier op een creatieve manier naar te kijken, kunnen verrassende oplossingen gevonden worden. 

Beoogde resultaten: 

• Er zijn domein overstijgende initiatieven en activiteiten ontwikkeld. 
• De samenwerking met andere beleidsterreinen is versterkt en geïntegreerd. 
• Cultuur is in andere domeinen ingezet om maatschappelijke vraagstukken op te pakken.

Pijler 3: Cultuur is Westerkwartier

De gemeente Westerkwartier is in 2019 ontstaan door het samenvoegen van de voormalige gemeenten Grootegast, Leek, Marum, Zuidhorn en het gebied Middag Humsterland. Elk gebied is verschillend en heeft zijn eigen lokale kenmerken en mogelijkheden, maar is verbonden in één gemeente.
Het Westerkwartier heeft een rijk cultureel landschap en heeft daarnaast zijn eigen ‘streektoal’ die nog door veel inwoners gebruikt wordt: het Westerkwartiers. Inwoners van het Westerkwartier onderscheiden zich door hun bescheiden, zelfredzame en nuchtere karakter. Ze ervaren over het algemeen een grote saamhorigheid, zijn trots op het gebied maar zijn vooral ook nuchter. Deze instelling sluit goed aan bij de DNA van de gemeente.

Beoogde resultaten:

• Het culturele aanbod van het Westerkwartier is zichtbaar en bruisend. Het is bij veel mensen bekend, zowel binnen als buiten het Westerkwartier.
• Er zijn culturele initiatieven ontwikkeld die ervoor gezorgd hebben dat de identiteit en verbondenheid van het Westerkwartier is versterkt.
• Organisaties die de culturele identiteit van het Westerkwartier uitdragen, zijn sterk verankerd in de gemeente. Er is verbinding met het Groninger Centrum taal en cultuur en met de omliggende streektalen.

In 2028 is er een breed cultureel aanbod waar iedereen gebruik van kan maken. Beperkingen veroorzaakt door bijvoorbeeld financiën, gezondheid of culturele achtergrond zijn geen reden meer om niet mee te kunnen doen. In uiteenlopende situaties passen we cultuur op een creatieve manier toe, waarbij de meerwaarde van het inzetten van cultuur ook binnen het fysieke domein zijn meerwaarde heeft bewezen. Er zijn activiteiten ontwikkeld die de saamhorigheid binnen de gemeente versterken, die mensen de mogelijkheid biedt zich te ontwikkelen, die de samenwerking binnen en buiten het culturele veld heeft versterkt en die heeft laten zien waar het Westerkwartier groot in is.