Adviesraad Sociaal Domein Westerkwartier

Inleiding en Managementsamenvatting 

Per 1 oktober 2018 is de Adviesraad Sociaal Domein Westerkwartier officieel geïnstalleerd. De Adviesraad, verder te noemen ASDW, geeft gevraagd en ongevraagd advies aan het college van B&W op het terrein van het sociaal domein: de participatiewet, de jeugdwet en de wet maatschappelijke ondersteuning. De ASDW is bij wet ingesteld per gemeente. 

In 2022 zijn de organisatievorm en de werkwijze geëvalueerd. Dit heeft geleid tot onderstaande veranderingen, die hun volledig beslag in 2024 hebben gekregen.

Per 1 januari 2024 zijn de ASDW en het Platform Cliëntparticipatie (PC) samengevoegd. De verordening en het huishoudelijk regelement zijn hierop aangepast. 

Het beleid in het sociaal domein wordt voorbereid in de themagroepen, per onderwerp samen met beleidsambtenaren van de gemeente. Vooraf vindt zo inbreng vanuit de ASDW plaats in het beleid in het Sociaal domein. Het aantal adviezen is hierdoor afgenomen en het aantal onderwerpen, waar inbreng is geweest, is toegenomen.

De ASDW heeft in 2024 drie gevraagde en geen ongevraagde adviezen uitgebracht aan het college van B&W. Het aantal besproken onderwerpen, waar inbreng op gegeven is, bedraagt 46. De ASDW heeft in 2024 de begrote kosten onderschreden.

Samenstelling en werkwijze van de ASDW

De ASDW bestond op 31 december 2024 uit 11 leden exclusief de onafhankelijk voorzitter. In 2024 is van een lid de zittingstermijn verstreken. In januari zullen sollicitatiegesprekken plaats vinden om de ASDW weer op sterkte (13 leden exclusief de voorzitter) te brengen.

Afgelopen jaar heeft een keer informeel overleg plaatsgevonden met wethouders, die (aspecten uit) het sociaal domein in hun portefeuille hebben. In 2024 is door de themagroepen de aansluiting bij de beleidsvoorbereiding door beleidsambtenaren verder uitgebreid. Nadat in voorgaande jaren de ambtelijk opgestelde jaarplanning al werd gedeeld met de ASDW, wordt nu ook in de themagroepen en in de werkgroep over het te voeren beleid van te voren overlegd met de betrokken ambtenaren. De inbreng vanuit de leden van de ASDW zorgt ervoor dat veel opmerkingen en suggesties in het beleid terecht komen, voordat dit wordt aangeboden aan de volledige ASDW. 

De ASDW vervult nu een deel van de wettelijke taak in de voorbereiding van beleid in plaats van in een latere fase. Hierdoor neemt niet alleen het aantal uitgebrachte, formele adviezen af, maar zullen gevraagde adviezen leiden tot minder wijzigingsvoorstellen in het voorgestelde beleid.

Naast de formele adviezen zal de ASDW in 2025 ook zgn. instemmingsbrieven gaan gebruiken, in feite een positief advies nadat vooroverleg heeft plaatsgevonden met een of meer van de themagroepen. De wettelijke taak tot advisering loopt hierdoor gestroomlijnd en efficiënt in de voor advisering benodigde tijd.

De themagroepen bereiden de adviezen voor ten behoeve van de plenaire vergaderingen van de ASDW en dragen zo bij tot een efficiëntere plenaire vergadering. De leden van de ASDW werken enerzijds uit eigen kennis/ervaring, anderzijds uit signalen, die uit de samenleving worden gehaald.

De ASDW heeft drie themagroepen op het gebied van de drie wetten sociaal domein: Jeugd, Participatiewet en Wmo. Deze themagroepen staan onder voorzitterschap van een lid van de ASDW en bestaan uit leden van de ASDW. Van de mogelijkheid om externe leden uit te nodigen is in 2024 geen gebruik gemaakt. Naast de themagroepen is een overstijgende werkgroep ingericht, die zich bezig houdt met het beleid in het sociaal domein op het terrein van sport, cultuur en gezondheid. 

Inrichting van de ASDW, gewenste structuur

In de verordening en in het huishoudelijk regelement per 1 januari 2024 is de huidige organisatievorm gedefinieerd. In de verordening wordt de inbreng van het cliëntperspectief geborgd door het genoemde in artikel 4 lid 4. In de praktijk borgt de vaste agendering van WSW en Platform Toegankelijk Westerkwartier inhoudelijke inbreng vanuit het cliëntperspectief.

Werkzaamheden 2024

In 2024 zijn er tien vergaderingen van de ASDW geweest. Overleg met de verantwoordelijke wethouders heeft in 2024 één keer plaatsgevonden, in informele sfeer.

In 2024 zijn drie gevraagde adviezen uitgebracht en geen ongevraagde adviezen. In de voorbereiding van het beleid is de ASDW steeds beter betrokken door het gemeentelijk apparaat. 

De adviezen betreffen onder andere het advies over het beleidsplan sociaal domein.

Voor een volledig overzicht van de uitgebrachte adviezen, zie bijlage A.

In het overleg tussen ambtenaren en de themagroepen zijn diverse onderwerpen voor besproken. Een volledig overzicht staat in de bijlagen, hier wordt volstaan met het aantal per themagroep en enige hoogtepunten per themagroep.

De themagroep Wmo heeft over 15 verschillende onderwerpen meegedacht in de voorbereiding van beleid. Enkele zaken uitgelicht:

• het conceptplan sociaal domein;
• huishoudelijke hulp: Miep en De Nieuwe Zorg Thuis;
• ouderenbeleid.           

De themagroep Participatie heeft over 14 onderwerpen meegedacht. De themagroep 

heeft ook een aantal werkbezoeken afgelegd, o.a. bij Wold & Waard en bij Novatec.  Behalve in vooroverleggen zijn ook onderwerpen in werkbezoeken besproken. Enkele zaken uitgelicht:

• armoedebeleid;
• gemeentepolis;
• schuldhulpverlening.

De themagroep Jeugd heeft over een tiental onderwerpen overlegd. Ook is een werkbezoek afgelegd bij SW De Schans.

Enkele zaken uitgelicht:

• NPO (nationaal programma onderwijs);
• voortgangsrapportage Kickstart;
• vooruitkijkspiegel toekomst van de jeugd.

De werkgroep Sport, Cultuur en gezonde leefstijl heeft een aantal thema-overstijgende onderwerpen behandeld. Enige onderwerpen uitgelicht:

• Spuk (specifieke uitkeringen) Gala (gezond actief leven akkoord);
• bibliotheeknota.

Effectiviteit werkzaamheden

De ASDW is in 2024 vaker betrokken bij de voorbereiding van beleid. Dit is de wederzijdse effectiviteit ten goede gekomen.

De in gang gezette optimalisering van de themagroepen heeft in 2024 zijn beslag gekregen. Evaluatie van de tijdelijke werkgroep Sport, Cultuur en Gezonde Leefstijl heeft tot het inzicht geleid dat de werkgroep zonder het toevoegsel “tijdelijk” verder zal dienen te gaan. Voorlopig kan deze werkgroep niet worden gemist, omdat de werkzaamheden niet in de themagroepen zijn onder te brengen.

Door de in 2024 volledig ingevoerde werkwijze, efficiënt en  inhoudelijk adequaat, verwacht de ASDW om in 2025 weer een waardevolle en deskundige partner voor de gemeente in het sociaal domein te kunnen zijn.

Financiële verantwoording

(afgerond op hele euro’s) 

De vergoedingen voor de leden zijn lager uitgevallen door een aantal niet vervulde vacatures. De reiskostenvergoedingen zijn lager uitgevallen.

Diverse cursussen en korte trainingen, die een aantal leden heeft gevolgd, zijn niet aangerekend of staan onder de totale kosten in het werkbudget (in de kosten voor lidmaatschap De Koepel) verantwoord. Door tevens cursussen online gezamenlijk met twee of meer leden te volgen, zijn kosten lager uitgevallen.

Het werkbudget voor communicatie is in 2024 niet aangesproken, omdat het communicatiebeleid van de ASDW minimaal is geweest. In 2025 hoopt de ASDW dit weer op te kunnen pakken.

Samenvatting en conclusie

Het aantal uitgebrachte gevraagde en ongevraagde adviezen is in totaal drie geweest. 

Meer accent op de voorbereiding van de advisering via de themagroepen en de werkgroep enerzijds en beleidsambtenaren anderzijds heeft een stevig effect gehad op het aantal adviezen. In vergelijking met vorige jaren is dit aantal enorm gedaald.

Het aantal onderwerpen waarover in de beleidsvoorbereiding is meegedacht vanuit de themagroepen, bedraagt 46, enige doublures inbegrepen. 

De veranderde visie op structuur en taak van de ASDW heeft geleid tot een aangepaste verordening en een aangepast huishoudelijk regelement per 1 januari 2024.

De ASDW is ruim binnen het afgesproken budget gebleven.

Bijlagen

1. Lijst gevraagde en ongevraagde adviezen 2024
2. Rooster van aftreden leden ASDW
3. Activiteiten van de themagroepen

Situatie december 2024

(zittingstermijn max. 2 x 4 jaar)

Onderwerpen vooroverleggen themagroepen ASDW – ambtenaren etc.

Themagroep Wmo

• Concept beleidsplan sociaal domein
• DOS ( meerdere malen)
• Financiering kleine woningaanpassingen
• Beschermd wonen (Housing first)
• Taxi Nuis
• Huishoudelijk hulp; Miep en DNZT
• WOR (Welzijn op recept)
• GPK (Gehandicapten Parkeerkaart)
• Zorg en Veiligheid OGGZ
• Rapport Burger in Zicht (landelijk ombudsman)
• Ouderenbeleid
• Beleidsuitvoeringsplan Eenzaamheid
• Brainstormsessie GALA
• Uitvoeringsplan vitaal ouder worden
• Automaatje.

Themagroep Participatie

 De themagroep heeft een aantal werkbezoeken afgelegd om zich te verdiepen in de aandachtspunten van de themagroep. Tevens is een aantal vooroverleggen geweest. 

Bezoek Novatec - 9 april 2024

De themagroep had het voornemen een bezoek te brengen aan Novatec om zich te laten informeren over recente ontwikkelingen. Dit is een bezoek van de totale ASDW geworden. Toelichting is gegeven op de participatiewet, de ontwikkelingen bij Novatec. En we hebben een rondleiding gekregen.

Sociaal Werk de Schans – 2 medewerkers  - 7 mei 2024

Bij het werkbezoek heeft de themagroep zich alten informeren over de wijze waarop de Schans omgaat met vragen betreffende armoede en schuldhulpverlening. Een verslag van dit bezoek in is de gehele ASDW ingebracht

Overleg ambtenaar schuldhulpverlening - 22 juli 2024

Gesproken is over: Nieuwe participatiewet Armoedebeleid Monitoringsverslag schuldhulpverlening Ontwikkelingen kredietbank GKB

Wold & Waard - 12 december

Gesproken over: Prestatieafspraken gemeente Wold en Waard, en sociale doelstellingen daarbinnen Leefbaarheidsbeleid Participatiebeleid. Afgesproken in 2025 contact te houden

Armoedebeleid – gemeente, overleg ambtenaren - 12 december 2024 

Gesproken over de uitwerking van het plan van aanpak Armoedebeleid. Kennis gemaakt met nieuwe ambtenaar armoedebeleid. En gesproken over ontwikkelingen in schuldhulpverlening.

Input wordt verwerkt in plannen en komt in latere fase voor advies naar adviesraad. 

• Voorbereiding advies gemeentepolis per 1-1-2025. 
• Monitoringsverslag schuldhulpverlening.
• Woonlastenonderzoek gemeente Westerkwartier. Vervolg op dit onderzoek was een werkbezoek aan Woningcorporatie Wold en Waard .
• Rode draad in de adviezen en besprekingen van de themagroep participatie is de zorg of de geboden zorg en voorzieningen bij de mensen terechtkomen die ze nodig hebben. Hoe bereikt de gemeente of sociaal werk de Schans de juiste mensen, hoe onderhoudt de gemeente contacten met deze mensen en hoe monitort de gemeente of en hoe de geboden voorzieningen inderdaad bij deze mensen terecht komen. En of de geboden voorzieningen voorzien in de vragen/behoefte van mensen.

Themagroep Jeugd

De jaaragenda van de Themagroep Jeugd:

• 16 januari:     Webinar Normaliseren Jeugdzorg
• 18 januari:      Voortgangsrapportage Kickstart
• 23 januari:      Overleg SW De Schans (Mogelijkheden Jeugdpanel en hoe krijg je contact met de Jeugd)
• 19 maart:        Overleg concept beleidsplan sociaal domein
• 23 mei:            Webinar jongerenparticipatie
• 8 augustus:     Werkoverleg naar aanleiding van het jaarverslag SW De Schans
• 28 november: Vooruitkijkspiegel over de Toekomst van de Jeugd

 Met de Themagroep Jeugd is de eindrapportage "preventieprogramma sociaal domein" besproken.(eind 2023/begin 2024)

Deze programma's zijn gepresenteerd aan de ASDW.

Naar aanleiding van deze presentatie heeft de Adviesraad vragen gesteld aan de wethouder over ervaringen, vervolgacties en beschikbare middelen.

U moet hierbij denken aan de volgende pilots/projecten die zijn gestart;

• Krachtgezin
• Homestart
• Gezinsklas
• Gezinsverzorgende
• Relatie en Scheidingspunt

De Themagroep Jeugd heeft contact gezocht met de jeugdwerker van  "Sociaal Werk de Schans", nav het uitgebrachte dashboard van de GGD over "de mentale gezondheid Jeugd" en het mogelijk instellen van een Jeugdpanel. (januari 2024)

De voortgangsrapportage "Kickstart" is door de Themagroep Jeugd besproken met de betreffende beleidsambtenaren. 

De Adviesraad is geïnformeerd over de voortgang en uitvoering van het project/pilot Kickstart. Kick staat voor Kansrijk/Inclusief/Creatief/Krachtig. Kickstart werkt met drie Themalijnen. Te weten; * een gezonde leefstijl in de buurt, Tijd voor de toekomst (doelgroep 0 tot 4 jaar), Kansrijke start voor de geboortezorg(- 9 maanden tot 4 jaar groep), *Preventie van armoede en schulden.  (januari 2024)

De Themagroep Jeugd heeft met de betreffende beleidsambtenaar de "Hervormingsagenda Jeugd" besproken. Deze hervormingsagenda Jeugd moet leiden tot verbetering van de hulpverlening  aan Jeugden een financieel beheersbaar en duurzaam jeugdbeleid.

De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten en het Rijk agenderen dit onderwerp voor de adviesraden. Dit onderwerp loopt vanaf 2022 tot 2028. (September 2024)

De Themagroep Jeugd heeft met de betreffende beleidsambtenaar een gesprek gehad over het NPO. (Nationaal Programma Onderwijs)  (het betreft middelen van het Rijk om plannen te maken en deze uit te voeren bij scholen die vertragingen hebben geconstateerd in de ontwikkeling van kinderen door Corona. 

Voorbeelden van NPO plannen zijn; zorg voor VVE (Voor en Vroegschoolse Educatie), zorg voor ontmoeting, sport en cultuur, stimuleren van de samenwerking tussen het Onderwijs, Opvang, Maatschappelijk werk, Jeugdgezondheidszorg, Jeugdhulp en zorg voor thuiszitters. (eind 2023/september 2024)   

 Werkgroep Sport, Cultuur en gezonde leefstijl 

 *Advies door de ASDW over de bibliotheek nota. (eind 2023/begin 2024):

Wij hebben als ASDW, geïnitieerd vanuit de werkgroep Sport, Cultuur en gezonde leefstijl een advies gegeven op de "Bibliotheek notitie". Dat is gedaan omdat wij nogmaals het belang willen benadrukken van de lokale spreiding van initiatieven en acties voor inwoners. Niet alleen de vier kernen zijn belangrijk bij het ontwikkelen van activiteiten!

*De werkgroep Sport, Cultuur en gezonde leefstijl van de Adviesraad heeft mei 2024 een gesprek gehad met de betreffende beleidsambtenaar over de uitvoeringsplannen GALA  (Gezond, Actief Leven Akkoord) en inzet van de SPUK middelen (Specifieke Uitkering, dwz  middelen die bestemd zijn voor een specifiek, door de rijksoverheid, vastgesteld doel.)

Onder GALA vallen de volgende onderwerpen/uitvoeringsplannen;

*Terugdringen van gezondheidsachterstanden

*Zorg voor een gezonde leefomgeving

*Versterken van de sociale basis

*Stimuleren van een gezonde leefstijl

*Bevorder en signaleer mentale gezondheid met name bij de Jeugd

*Vitaal ouder worden