Inleiding op de visie recreatie en toerisme gemeente Westerkwartier

Toerisme en recreatie staat niet op zichzelf, maar raakt tal van andere sectoren zoals kunst & cultuur, erfgoed, natuur, sport en mobiliteit en overstijgt de grenzen van een gemeente. Daarom kijken we in deze visie ook naar ontwikkelingen buiten de grenzen van het Westerkwartier en op andere beleidsterreinen. In onderstaande paragrafen hebben we de lokale en regionale context globaal in beeld gebracht.

OVTW

De Ondernemersvereniging Toerisme Westerkwartier (OVTW) zet zich in voor de recreatieve en toeristische ondernemers in Westerkwartier. Momenteel zijn ongeveer 60 ondernemers aangesloten bij de OVTW. Leden dragen jaarlijks een lidmaatschapsbijdrage af. De financiële middelen zijn echter beperkt. De OVTW zorgt voor het beheer van de website westerkwartier.groningen.nl(externe link) actueel blijft, organiseert netwerkbijeenkomsten en trapt het seizoen af met een activiteit.

Onderwegens van guster noar mörgen

Vanuit het project ‘Onderwegens van guster noar morgen’ wordt gewerkt aan duurzaam en toekomstbestendig toerisme in het Westerkwartier met oog voor de leefbaarheid en identiteit van het gebied.
Samen met ondernemers, bewoners, onderwijs en andere actoren worden op dit moment plannen en projecten uitgedacht. De inspiratie voor dit traject is ontstaan tijdens een bezoek aan Vlaanderen, waar wordt gewerkt aan ‘Reizen naar morgen’.

Gebiedsraad Middag Humsterland

Naar aanleiding van de Visie Middag-Humsterland, vastgesteld in juli 2017, is het initiatief genomen een Gebiedsraad te formeren. Voornaamste taak is er voor te zorgen dat deze visie wordt uitgevoerd. In de visie is als doel omschreven: een sterk geprofileerde regio en het Middag Humsterland als erfgoed op wereldniveau. Waarbij door middel van een innovatieve regiobranding nieuwe kansen kunnen worden gecreëerd voor economische en toeristische activiteiten. Om dit te bereiken worden er diverse activiteiten verricht, bijvoorbeeld in het kader van de projecten ‘Ode aan het landschap’ en ‘Dag van het Wad’.

Oude Riet

‘Langs de Oevers van de Oude Riet' is een landschapsproject van het Platform Oude Riet, dat een groot aantal maatschappelijke organisaties verenigt. Doel van het project is het versterken van de identiteit, de kwaliteit en de vitaliteit van het beekdallandschap van de Oude Riet. De rivier kan een verbindende en dragende factor zijn voor een breed ontwikkelingsproces op het gebied van water, natuur, cultuur, recreatie en toerisme.

Masterplan Lutjegast

Masterplan Lutjegast is opgesteld als een kapstok waaraan deelplannen opgehangen kunnen worden. Het masterplan is samengesteld uit bestaande Lutjegaster plannen, aangevuld met nieuwe ideeën. Het doel van het masterplan is om de vier hoofdelementen (Lutje Batavia, Torenkerk, Abel Tasman Museum en Lutjegast Buiten) te verstevigen en de onderlinge fysieke en figuurlijke verbindingen te versterken. Inmiddels zijn o.a. het deelplan Lutje Batavia en de informatievoorziening uitgevoerd.

Natuurontwikkeling/waterberging Zuidelijk Westerkwartier

In 2015 is een start gemaakt met het project gebiedsontwikkeling Zuidelijk Westerkwartier. In het Zuidelijk Westerkwartier wordt natuurontwikkeling met de inrichting van waterbergingsgebieden gecombineerd. Tegelijkertijd worden maatregelen op het gebied van waterkwaliteit, recreatie, landbouw, landschapsherstel en leefbaarheid genomen. Zodat bewoners veilig en prettig in een uniek en toekomstbestendig gebied kunnen blijven wonen, werken en recreëren.

Samengevat dient de gebiedsontwikkeling in het Zuidelijk Westerkwartier vijf doelen:

• Realisatie natuurdoelen binnen het Natuurnetwerk Nederland.
• Inrichting van de waterhuishouding, -kwantiteit en -kwaliteit.
• Behoud en herstel van landschappelijk kernkwaliteiten.
• Landbouwstructuurverbetering.
• Versterking van de (be)leefbaarheid en gebruiksmogelijkheden van het gebied voor bewoners en recreanten, in samenhang met de omliggende natuurgebieden.

Ambitieplan landgoed Nienoord

In 2008 heeft de gemeente Leek de missie en visie voor Nienoord vastgesteld.
De visie geeft een visionaire en ambitieus beeld hoe van Nienoord er in de toekomst uit wil zien. In 2008 is de volgende visie voor het landgoed neergezet:
Nienoord is één van de toonaangevende toeristisch-recreatieve bestemmingen in Noord-Nederland en is in zijn totaalconcept uniek door haar omgeving met kwalitatief hoogwaardige natuur-cultuurhistorische- en landschappelijke waarden waarin een gevarieerd aanbod van toeristisch-recreatieve voorzieningen is geïntegreerd. In het later verschenen ambitieplan worden een aantal thema’s benoemd:

• Met één gezicht naar buiten.
• Gezamenlijk evenement.
• Verbinding.

In een latere fase is energie en duurzaamheid als thema toegevoegd. Er is een coördinator aangesteld die samen met ondernemers uitvoering moet geven aan de ambities.

Regionale afstemming binnen de provincie Groningen biedt kansen voor samenwerking. In deze paragraaf schetsen we de ontwikkelingen op provinciaal niveau. 

Provincie Groningen

Toerisme en recreatie heeft jarenlang niet hoog op de provinciale agenda gestaan. Daar is inmiddels verandering in gekomen. Afgelopen jaar heeft de
provincie samen met de sector een strategische visie op de vrijetijdseconomie opgesteld voor de periode 2021-2030. Daarbij zet de provincie in op het beter ontwikkelen van haar toeristische bestemmingen en het beter uiten van het Groningse DNA in marketing en een gastvrij, innovatief en
duurzame vrijetijdssector. Met als doel om mee te profiteren van de voorspelde groei van het toerisme. Daarbij richt de provincie zich niet alleen op bezoekers van buiten de provincie Groningen, maar ook op haar eigen inwoners. In haar nieuwe visie zet de provincie in op de volgende strategische lijnen:

1. Ontwikkeling van toeristische bestemmingen in de provincie (toeristische ecosystemen).
2. Goede toegankelijkheid door middel van routenetwerken in de provincie voor diverse doelgroepen en betere digitale ontsluiting.
3. Evenementen als poort naar de lokale omgeving.
4. Groei van aantrekkelijke banen in relatie tot gespecialiseerd vakonderwijs.
5. De provincie als informatiemakelaar.
6. Bestemmingsmarketing uniform voor de hele provincie met het unieke Gronings DNA als uitgangspunt.

De provincie heeft nadrukkelijk aandacht voor het versterken van het toeristisch- recreatieve profiel van het Groningse ommeland. Dit biedt kansen voor mogelijke samenwerking. Op dit moment is de provincie samen met haar partners bezig een uitvoeringsprogramma op te stellen.

Verkenning Waterrecreatie Groningen

Als bouwsteen voor de strategische visie is in 2020 een verkenning waterrecreatie uitgevoerd. Daarin wordt geconcludeerd dat waterrecreatie belangrijk is voor de provincie Groningen. De belangrijkste maatregelen en ontwikkelpunten zijn:

1. Waterrecreatie stevig agenderen zodat het politiek, bestuurlijk, beleids- en beheersmatig in alle overheidslagen de nodige aandacht krijgt.
2. Duidelijke regie om – in samenwerking – een uitvoeringsagenda ter hand te nemen.
3. Investeren in brede toeristische-recreatieve productontwikkeling rond vaarwegen, het bestaande vaarnetwerk op orde brengen en gericht investeren in deelgebieden en doelgroepen.
4. Beter vermarkten van het waterrecreatief product van Groningen.

Groeningen

Groeningen is de verzamelnaam voor meerdere kleine en grote natuurgebieden, meren en omliggende landschappen ten oosten, zuiden en westen van de stad Groningen. Samen vormen deze gebieden de blauwgroene gordel onder de stad. Het gebied ligt in zes verschillende gemeenten in de provincies Groningen en Drenthe. Er wordt gewerkt aan het versterken en beter verbinden van het gebied voor o.a. recreatie en toerisme om de maatschappelijke, klimatologische én economische waarde van het gebied te vergroten.

NPG / Toukomst

Het Nationaal Programma Groningen is een samenwerkingsverband waarin het Rijk, de provincie en zeven gemeenten samen met inwoners nadenken over én investeren in de toekomst van Groningen. Het programma is in maart 2019 gestart en heeft een looptijd van tien jaar. Voor de uitvoering van alle plannen heeft het Rijk een startkapitaal van 1,15 miljard euro beschikbaar gesteld. Het geld is bestemd voor projecten die het gebied versterken. Toukomst is één van de projecten. Burgers en organisaties konden ideeën inleveren die vervolgens werden gebundeld en resulteren in een aantal concrete projecten, waaronder projecten die betrekking hebben op recreatie en toerisme.

Groningen Toerisme Coöperatie

In 2019 hebben meerdere ondernemers in de toeristische sector in de provincie Groningen zich georganiseerd in de Groningen Toerisme Coöperatie. Vanuit de coöperatie is samen met andere ondernemers en stakeholders een visie ontwikkeld voor de vrijetijdssector richting 2030. Daarin zijn vijf pijlers benoemd:

1. Aantrekkelijk aanbod voor bezoekers door samenwerking: met aanbodregisseurs samenwerking versterken en nieuw aanbod of programmering aanjagen.
2. Aantrekkelijk aanbod door stimulering en financiering van investeringen: fonds dat (kleine) ondernemers helpt om ideeën te realiseren. Daarnaast ook afstemming van openingstijden op elkaar en het ontwikkelen van een extra ‘reason-to-visit’ voor de ommelanden.
3. Bereikbaarheid van Stad en Ommeland: verbeteren verbindingen openbaar vervoer en inzet op elektrische mobiliteit.
4. Gastvrijheid als topprioriteit: iedereen is ambassadeur met als doel verlengen van de verblijfsduur. Samenwerken met MBO en HBO-instellingen.
5. Leefbaarheid, ontwikkeling van de arbeidsmarkt en zingeving: vrijetijdseconomie is van grote betekenis voor mensen op zoek naar werk. Daarom samen stageplaatsen ontwikkelen en nieuwe banen creëren voor de ommelanden.